ارزیابی رویکرد رورتی به معرفت‌شناسی بر اساس آموزه های عقلانیت نقاد

رورتی در بازسازی تاریخی خود از فعالیت فلسفی، معتقد است همواره یک تلقی نادرست از فلسفه در تاریخ فلسفه وجود داشته است که هدف فلسفه را دستیابی به دانشی جاودان و گرفتار تلاشی مذبوحانه برای رسیدن به هدفی به نام "حقیقت" یا "واقعیت" می‌شمارد. او با استفاده از استعارۀ ادراکی آینۀ طبیعت معرفت‌شناسی بعد از دکارت را حول دو محور مبناگرایی و بازنمودگرایی مورد نقد قرار می‌دهد و رویکرد بدیلی را با عنوان رفتارگرایی معرفت‌شناختی ارایه می‌کند. رورتی هدف خود را نه ارائه‌ی راه-حل‌هایی برای مسائل فلسفی، بلکه کنارگذاشتن این گونه از فلسفه‌ورزی می‌داند. در مقالۀ حاضر با تکیه بر آموزه‌های عقلانیت نقاد ضمن نقد رویکرد تاریخ‌نگارانۀ رورتی نشان داده می‌شود که بازسازی او از تاریخ فلسفه یک‌جانبه است. به علاوه موجه گرایی رورتی مورد نقد قرار میگیرد. از نظر رورتی، معرفت نیاز به توجیه دارد و از آن‌جایی که نمی‌تواند از طریق بازنمایی و استعاره آینه توجیه شود؛ باید با توافق یک جامعه توجیه شود. دیدگاه مبناگرایانه و دیدگاه رورتی با وجود تفاوت‌هایی که با هم دارند هر دو به رویکرد موجه‌گرایانه در معرفت‌شناسی تعلق دارند. یعنی هر دو معتقدند که معرفت نیاز به توجیه دارد. در حالی‌که چنانکه عقل‌گرایان نقاد نشان داده‌اند موجه‌سازی، اعم از درونی یا بیرونی، نه ممکن است و نه لازم. همچنین در نقد رویکرد معرفت‌شناسانۀ او بر این نکته تاکید می‌شود که وی بین معرفت-شناسی و روانشناسی خلط می‌کند. به‌علاوه به دلیل غفلت از معرفت‌شناسی غیرموجه‌گرا پیشنهاد ایجابی او، یعنی رفتارگرایی معرفت‌شناسانه، نیز دچار معضل موجه‌گرایانه است.